Breslau ︎︎︎ 1911
Projekt Hansa Poelziga powstał w 1911 roku na zlecenie firmy Junkernstraße–Baugesellschaft. Sześciokondygnacyjny budynek o żelbetowej konstrukcji szkieletowej został wzniesiony w latach 1912–1913 w Breslau przy Junkernstraße 38–40.
Na parterze znajdowały się sklepy z dużymi witrynami, a w narożnej części mieściło się jedno z pierwszych kin w Breslau: Urania–Kino–Theater. Wyższe piętra przeznaczone były na biura inwestora i właściciela budynku, natomiast dwie ostatnie kondygnacje zajmowała miejska szkoła kupiecka dla dziewcząt i chłopców.
W 1945 roku miasto znalazło się w granicach administracyjnych nowej Polski. Niemcy zostali wypędzeni, a na ich miejsce przybyli Polacy, wśród których znajdowali się liczni wypędzeni z polskich Kresów Wschodnich. Wkrótce ulica Junkernstraße zmieniona została na Ofiar Oświęcimskich. Obiekt przejęło miasto na cele biurowe.
W powojennej historii w murach biurowca umieszczono Biuro Projektowo–Badawcze Budownictwa Ogólnego Miastoprojekt Wrocław, a także Teatr Pantomimy (sale do prób) i Klub Studencki „Pałacyk” (czasowo przeniesiony z powodu remontu macierzystej siedziby). W 1995 roku wykonano remont generalny, odnowiono i przebudowano wnętrza na potrzeby banku BZ WBK. Dzisiaj obiekt jest własnością prywatną.
Wrocław ︎︎︎ 2023
W 2022 roku niedługo po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, z inicjatywy prywatnych osób oraz przy wsparciu Fundacji Zobacz Mnie, w budynku powstały tymczasowe mieszkania dla ukraińskich migrantów i migrantek wojennych. Miejsce dawało schronienie jednocześnie dwustu dzieciom i kobietom, które uciekły z piekła wojny. Tym samym biurowiec Hansa Poelziga stał się miejscem do mieszkania – domem po raz pierwszy w swojej ponad stuletniej historii.
Dom Ukraiński funkcjonował od kwietnia 2022 roku do lipca 2023 roku.
„O co chodzi w architekturze? Wszak o formę, a dokładnie o formę symboliczną“.
Hans Poelzig (1931)
![Autor nieznany, wojsko pomaga w odgruzowywaniu miasta, w tle budynek H. Poelziga, ok. 1946 rok – ze strony Poloniae Amici polska-org.pl](https://freight.cargo.site/t/original/i/195f0e0be1332d231c72b59735904d7aee4f5bd688ad78068ead07290d1e931a/9_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![H. Poelzig, odręczny szkic i detal architektoniczny, 1911 rok – zbiory Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin](https://freight.cargo.site/t/original/i/01017edb48e153b1087605b528744931220d50130963cd9d529db0c8b4f05e1c/14_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![W. K. Behrendt, artykuł w periodyku o sztuce Kunst und Künstler, 1914 rok – zbiory Universitätsbibliothek Heidelberg](https://freight.cargo.site/t/original/i/f26c15f5a038d8eb0e91b7671e65170dc17730bcebccbc3250dfc00c293aa621/5_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Autorzy nieznani, reklamy domu towarowego w gazecie Breslauer Jüdisches Gemeindeblatt, 1928 rok – zbiory Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego](https://freight.cargo.site/t/original/i/df837f599ab6ded1809a5aa795b09ef5ee62d24d5eef2f7a67eaf27b0e8da58d/15_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Opracowanie własne, widok na budynek z okresu 1913–1914, akwarela, 2023 rok](https://freight.cargo.site/t/original/i/c4232b86911ae0784726a8b2a04f7b6a7ceb246cd875c057130fd7daa1887b95/3_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Autor nieznany, Biurowiec Miastoprojekt, ok. 1973 rok – zbiory Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej](https://freight.cargo.site/t/original/i/67949337768ae6d60f19a5a1ecba18f3872aa26abbdef1d0bc32757121daedc3/2_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![H. Poelzig, projekt architektoniczny budynku Geschäftshaus Junkernstraße, 1911 rok – zbiory Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin](https://freight.cargo.site/t/original/i/7e08c0112252d4054187c1a7a8d12c94acf403c4d7ec9737cda6a0529191374f/4_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Autor nieznany, portret Hansa Poelziga, lata 20. XX wieku (?) – zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego](https://freight.cargo.site/t/original/i/9e6826bffc7bc5ad00f32446ec3a0b19f4529569d9053abc8e27108b3f5654c0/13_Hans_Poelzig_portret.jpg)
![H. Poelzig, szkice na przekroju budynku Geschäftshaus Junkernstraße, ok. 1912 rok – zbiory Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin](https://freight.cargo.site/t/original/i/6f0c986421fd069fd52f4eb859ce0f0af8363eaa0bd8067d84e694b777dbd3bc/1_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Zielona karta zabytku z ewidencji zabytków nieruchomych, 1964 rok – zbiory Narodowego Instytutu Dziedzictwa](https://freight.cargo.site/t/original/i/e4403ef2779f8b8d550484fbeb08c9d3f8ef9aca6ce881d929256f56332104b3/6_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Autor nieznany, przesiedleńcy ze swoim mieniem, w tle budynek stacji Wrocław Świebodzki, ok. 1947 rok – zbiory Narodowego Archiwum Cyfrowego](https://freight.cargo.site/t/original/i/5f23e676a9ea89feacfed3e8ece56af54bed89cd46ae54abad730768af55cbe0/11_dworzec_swiebodzki_19471950.jpg)
![Autor nieznany, zespół projektowy pracowni Miastoprojekt (Müller Stefan, Müller Maria), 1973 rok – zbiory Muzeum Architektury we Wrocławiu](https://freight.cargo.site/t/original/i/1dcf352cc128b1fbf18baf49482056969b65fe5b2118e0ebf0f17161a428854d/17_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpeg)
![W. Wilczyński, kolejka klientów przed siedzibą banku, ok. 1990 rok – ze strony Poloniae Amici polska-org.pl](https://freight.cargo.site/t/original/i/4eed231e71d78249f78f0c4b0a25e1dbfa2b9f8a1ca78f9571544569ba530373/8_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![Autor nieznany, szyldy kasetonowe na fasadzie budynku domu towarowego Geschäftshaus Junkernstraße, ok. 1925 rok – zbiory Architekturmuseum der Technischen Universität Berlin](https://freight.cargo.site/t/original/i/0400b6dff019df1f9f293e67529e6168c86e37e63240753ea0745d7f41eb9278/7_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![B. Lambach, wysiedlenie Niemców z Wrocławia, 1945 rok – zbiory Polskiej Agencji Prasowej](https://freight.cargo.site/t/original/i/891848806dd3fd385b38674ba7ec5a7d6a82508cf8e0f3d76214ac8a809f067e/20_Biurowiec_nr_38_40_Hans_Poelzig_ul_Ofiar_Oswiecimskich_Wroclaw.jpg)
![J. Vachon, niemieccy wysiedleńcy, w tle Dom Towarowy Wertheim (obecnie Renoma), 1946 rok – zdjęcie z książki John Vachon Poland, 1946. The Photographs and Letters of John Vachon](https://freight.cargo.site/t/original/i/c6226802136e3e8517fe8278472062477f70083ba3fb1a55719c4c2bcf1e0365/10_John-Vachon_Poland-1946_German_Deportees_Wroclaw.jpg)
Hans Poelzig
(1869–1936)Uważany jest za najważniejszego architekta w Niemczech pierwszego trzydziestolecia XX wieku, pioniera modernizmu architektonicznego – na długo przed Bauhausem. Projektował domy prywatne i całe dzielnice, domy handlowe, pomniki, teatry i kina, ale przede wszystkim budynki przemysłowe i biurowce w wielkich miastach. Poelzig projektował w duchu nowoczesności, jednak często odwoływał się do tradycji historycznej. Nie uważał się za członka jakiegokolwiek ruchu – twierdził, że znajduje się „gdzieś pomiędzy”. Bardziej niż inni twórcy tamtych czasów pozostawał wierny idei artystycznej natury architektury, wierząc, że „forma symboliczna” znaczy więcej niż jakiekolwiek względy funkcjonalne i społeczne, a nawet polityczne. We Wrocławiu zrealizował m.in. dom wzorcowy na wystawie rzemiosła (1904 rok), dom własny przy ul. Chopina (1906 rok) i biurowiec przy ul. Ofiar Oświęcimskich (lata 1911–1913). We współpracy z Maxem Bergiem stworzył plan urbanistyczny Wystawy Stulecia, oraz zaprojektował Pawilon Czterech Kopuł. Wszechstronność talentu Poelziga znalazła wyraz także w projektach scenografii teatralnych i filmowych oraz ekspresjonistycznych obrazach i rzeźbach.